Босоо бичиг мину: March 2014

Tuesday, March 18, 2014

Эвхмэл бичиг

Бичиг үсэг хөгжиx явцад бичгийн хэрэглээний шаардлага өссөнөөр бичгийн янз бүрийн шинэ хэлбэр маяг үүсч төрдөг.
Эвхмэл бичиг нь ийм маягаар XIII зуунд Хубилай хааны үед хэрэглэж байсан дөрвөлжин бичгээс санаа авч монгол бичгээр бичиx нэг хэлбэр загвар болон хэрэглэгдэж ирсэн байх үндэслэлтэй.

Нэрийн тийн ялгал

Монгол хэлний нэр үг 7 тийн ялгалаар хувилна. Тийн ялгалын нөxцөлийг ихэвчлэн нэр үгээс нь салангид бичнэ.
Тийн ялгалын нөxцөлийг цөөн тохиолдолд Жишээ нь: надад, чамд, миний гэм мэт үгэнд хамт бичнэ.

Бичмэл х, г үсэг

	ха	га	хэ гэ	хи ги	хо ху	го гу	хө гө	хү гү
эхэнд
дунд
адагт

Дэвсгэр үсэг

Үгийн дунд, адагт үе төгсгөн ардаа эгшиггүй орж болдог гийгүүлэгчийг дэвсгэрлэх буюу дэвсгэр үсэг гэнэ. Өөрөөр хэлбэл: үгийн дунд, гийгүүлэгчийн өмнө ордог, үгийн адагт ордог гийгүүлэгчийг дэвсгэрлэх үсэг гэнэ.

Гийгүүлэгч үсэг

Гийгүүлэгч

Монгол бичиг 16 гийгүүлэгч, 6 галиг үсэгтэй (энэ нь гадаад үгийг тэмдэглэхэд зориулагдсан)
Гийгүүлэгч үсгийг дэвсгэрлэдэг, үл дэвсгэрлэдэг хэмээн 2 ангилдаг. Доорхи хүснэгтэд буй н,м, л, б, р нь дэвсгэр үсэг юм.

Эгшиг үсэг

Монгол бичиг үндсэн 7 эгшиг үсэгтэй. Монгол бичгийн үсэг кирилл бичиг шиг том, жижиг гэсэн ялгаа байхгүй, харин үгийн дунд, адагт орох дүрс нь бага зэрэг ялгаатай байна. Доорхи хүснэгтээс үзнэ үү!

Дармал эгшиг үсэг

	а	э	и	о, у	ө, ү
эхэнд
дунд
адагт

Монгол бичгийн зурлага

Монгол бичгээр дээрээс доошоо бичдэг бөгөөд кирилл бичгийн дугуй зурлагыг нар буруу эргүүлж бичдэг бол монгол бичгийн дугуй зурлагыг нар зөв эргүүлж бичдэг.
Монгол бичиг үндсэн зурлага, ялгах үүрэгтэй туслах зурлагатай байдаг.
Монгол бичиг ундсэн 7 зурлагатай: